ธงคำตอบข้อสอบปลายภาค
วิชา
กฎหมายการค้าระหว่างประเทศ (นบ.๔๓๐๕) กลุ่ม ๑ (๓ หน่วยกิต) ภาค ฤดูร้อน ปีการศึกษา ๒๕๕๒
ผู้ออกข้อสอบ อาจารย์โกญจนาท เจริญสุข
ธงคำตอบ ข้อ ๑. อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยสัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศ
ค.ศ. 1980 มีหลักการที่สำคัญประการหนึ่งคือต้องการให้สัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศเกิดขึ้นโดยง่าย
แต่เลิกกันโดยยาก เพื่อเป็นการลดต้นทุนทางการค้าระหว่างประเทศ
อีกทั้งยังเป็นการส่งเสริมให้เกิดความคล่องตัวในการทำสัญญาซื้อขายระหว่างกันด้วย
คำว่า “The Battle of Forms” หรือสงครามแบบฟอร์มนั้นเกิดขึ้นจากสภาพของการค้าระหว่างประเทศที่มีการแสดงเจตนาเสนอ
– สนองผ่านแบบฟอร์มมาตรฐานของคู่สัญญาแต่ละฝ่าย
หากกฎหมายยังคงยึดหลักที่ว่าสัญญาจะเกิดต่อเมื่อมีคำเสนอ – สนองถูกต้องตรงกัน (Mirror
Image Rule) แล้ว
สัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศจะเกิดขึ้นได้ยากมากเพราะแบบฟอร์มมาตรฐานเหล่านั้นยากที่จะมีข้อความตรงกัน
CISG Article 19 จึงได้บัญญัติแก้ไขปัญหาดังกล่าวโดยกำหนดให้กรณีคำสนองที่มีข้อแก้ไขเพิ่มเติมจากคำเสนอแต่ไม่ได้เป็นข้อสาระสำคัญนั้น
ให้ถือว่าสัญญาเกิดขึ้นโดยมีข้อความตามที่ปรากฏในคำสอง
ส่วนหลัก “Preservation of Contract” หรือหลักการสงวนรักษาไว้ซึ่งสัญญา
เป็นหลักที่กำหนดให้ในการใช้สิทธิเลิกสัญญาจะต้องเป็นกรณีที่เป็นการผิดสัญญาในสาระสำคัญ
(Fundamental Breach) เท่านั้น (Article 25) นอกจากนี้คู่สัญญาฝ่ายที่ได้รับความเสียหายจากคู่สัญญาอีกฝ่ายที่ผิดสัญญานั้นจะต้องเปิดโอกาสให้คู่สัญญาฝ่ายที่ผิดสัญญามีการเยียวยาความเสียหายก่อนจึงจะใช้สิทธิเลิกสัญญาได้
(Article 37, 48) ทั้งนี้ CISG เลือกที่จะเปิดโอกาสให้คู่กรณีฝ่ายที่ผิดสัญญาได้มีโอกาสที่จะชำระหนี้ของตนให้ถูกต้อง
แทนที่จะให้มีการเลิกสัญญาอันจะนำมาซึ่งความเสียเปล่าทางเศรษฐกิจโดยรวม
ธงคำตอบ
ข้อ ๒. CIF: Cost, Insurance and Freight (named port
of destination) หมายถึง
สัญญาซื้อขายที่มีการกำหนดราคาสินค้า โดยรวมค่าระว่างขนส่งสินค้า
และค่าเบี้ยประกันภัยไว้ด้วย สัญญา CIF เป็นสัญญาซื้อขายระหว่างประเทศซึ่งเป็นที่นิยมมากที่สุด
ทั้งนี้เพราะผู้ขายสามารถขอรับชำระค่าสินค้าได้ทันทีเมื่อขนส่งสินค้าลงเรือ
และรวบรวมเอกสารต่างๆ ได้ครบถ้วน
ขณะเดียวกันผู้ซื้อเมื่อได้รับเอกสารจากผู้ขายแล้วก็สามารถที่จะขายสินค้านั้นต่อไปได้โดยทันทีเช่นกัน
โดยไม่ต้องรอให้สินค้ามาถึงผู้ซื้อก่อน
ผู้ขาย Term CIF
|
ผู้ซื้อ Term CIF
|
๑
การจัดหาสินค้า
จัดหาสินค้าให้ตรงตามที่กำหนดไว้ในสัญญาซื้อขาย
พร้อมใบกำกับสินค้า หรือข้อความอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ได้อย่างเดียวกัน
และหลักฐานแสดงถึงความถูกต้องซึ่งอาจกำหนดไว้ในสัญญา
|
๑
การชำระราคา
ชำระราคาตามที่ตกลงไว้ในสัญญา
|
๒
การจัดหาใบอนุญาต การอนุญาตของทางการ และพิธีการต่างๆ
รับภาระค่าใช้จ่าย
และความเสี่ยงภัยเพื่อให้ได้มาซึ่งใบอนุญาตส่งออก การอนุญาตของทางราชการ
และดำเนินการผ่านพิธีการศุลกากรอันอาจต้องกระทำเพื่อส่งออก
|
๒.
การจัดหาใบอนุญาต การอนุญาตของทางการ และพิธีการต่างๆ
รับภาระค่าใช้จ่าย
และความเสี่ยงภัยเพื่อให้ได้มาซึ่งใบอนุญาตนำเข้า หรือการอนุญาตของทางราชการ
และดำเนินการผ่านพิธีการศุลกากรอันอาจต้องกระทำเพื่อนำสินค้าเข้า
และการส่งผ่านประเทศต่างๆ
|
๓
การทำสัญญารับขน และสัญญาประกันภัย
ทำสัญญารับขนสินค้าผ่านเส้นทางปกติไปยังท่าเรือปลายทางตามที่กำหนดด้วยเรือเดินทะเลประเภทที่ตามปกติสำหรับการขนส่งสินค้าประเภทที่ระบุไว้ในสัญญาโดยผู้ขายเป็นผู้เสียค่าใช้จ่าย
จัดให้มีการประกันภัยสินค้าตามที่ตกลงในสัญญา
ซึ่งผู้ซื้อหรือผู้มีส่วนได้เสียในสินค้านั้นสามารถเรียกร้องได้โดยตรงกับผู้รับประกันภัย
และจัดส่งกรมธรรม์ประกันภัย หรือหลักฐานใบรับรองการประกันภัยแก่ผู้ซื้อ
การประกันภัยต้องทำกับผู้รับประกันหรือบริษัทประกันภัยซึ่งมีชื่อเสียงดี
มีเงื่อนไขการคุ้มครองขั้นต่ำตามเงื่อนไขของสถาบันผู้รับประกันภัยแห่งลอนดอน
หรือเงื่อนไขใดๆ ในลักษณะเดียวกัน และการประกันนั้นจะต้องคุ้มครองราคาสินค้า CIF
บวกเพิ่ม ๑๐%
มูลค่าประกันต้องกำหนดเป็นสกุลเดียวกับสัญญา
เมื่อผู้ซื้อร้องขอ
ผู้ขายต้องจัดหาโดยผู้ซื้อเสียค่าใช้จ่าย
ซึ่งการประกันภัยต่อภัยพิบัติอันเนื่องมาจากสงคราม การประท้วง การจลาจล
การตื่นตระหนกของประชาชน
|
๓
การทำสัญญารับขน และสัญญาประกันภัย
ผู้ซื้อไม่มีหน้านี้
|
๔
การส่งมอบสินค้า
บรรทุกสินค้าขึ้น ณ
ท่าเรือตามวันหรือภายในระยะเวลาที่กำหนด
|
๔
การรับมอบสินค้า
รับมอบสินค้าเมื่อสินค้าได้ส่งมอบตามที่ระบุไว้ในข้อ ก.๔
และรับสินค้าจากผู้ขนส่ง ณ ท่าเรือปลายทางที่กำหนด
|
๕.
การโอนความเสี่ยงภาย
ภายใต้บังคับ ข.๕
รับภาระความเสี่ยงภัยในความสูญหายหรือเสียหายของสินค้าจนกระทั่งสินค้าทั้งหมดนั้นผ่านกราบเรือ
(Ship’s rail) ณ ท่าเรือที่กำหนด
|
๕.
การโอนความเสี่ยงภัย
รับความเสี่ยงภัยในความสูญหาย
หรือเสียหายของสินค้าเมื่อสินค้านั้นได้ผ่านพ้นกราบเรือ ณ ท่าเรือที่กำหนด หรือ
นับตั้งแต่วันที่กำหนด หรือ
วันสิ้นสุดแห่งระยะเวลาที่ตกลงสำหรับการส่งมอบสินค้า
อันเกิดขึ้นเนื่องจากการที่ผู้ซื้อไม่ได้ให้คำบอกกล่าวตามข้อ ข.๗
โดยมีข้อแม้ว่าสินค้านั้นได้มีการกำหนดลงไว้แน่นอนให้เป็นสินค้าตามสัญญา
|
๖
การรับภาระในค่าใช้จ่าย
ภายใต้บังคับข้อ ข.๖
รับภาระในค่าใช้จ่ายทั้งหมดเกี่ยวกับสินค้าจนกระทั่งส่งมอบสินค้านั้นตามข้อ
ก.๔ และ
รับภาระค่าระวาง
และค่าใช้จ่ายอันเกิดจากข้อ ก.๓
ในการทำสัญญารับขนรวมถึงค่าใช้จ่ายในการบรรทุกสินค้าลงเรือ และ
รับภาระในค่าประกันภัยอันเกิดขึ้นจากของ
ก. ๓ และ
ค่าใช้จ่ายเพื่อการขนถ่ายสินค้าลงจากเรือ ณ ท่าเรือปลายทาง
ซึ่งกำหนดไว้ให้ผู้ขายตามสัญญารับขน และ
รับภาระใช้จ่ายอันอาจถูกเรียกเก็บที่จำเป็นสำหรับพิธีการทางศุลกากรเพื่อส่งออก รวมทั้งภาษี
อากร และค่าธรรมเนียมทั้งปวง เพื่อการส่งออก
และรวมถึงการส่งสินค้าผ่านประเทศอื่นหากกำหนดไว้ให้เป็นผู้ขายตามสัญญารับขน
|
๖
การรับภาระในค่าใช้จ่าย
ภายใต้บังคับข้อ ก.๓
รับภาระในค่าใช้จ่ายทั้งหมดเกี่ยวกับสินค้านับแต่สินค้านั้นได้ถูกส่งมอบตามที่ระบุไว้ในข้อ
ก.๔ และ
รับภาระในค่าใช้จ่าย
และค่าธรรมเนียมเกี่ยวกับสินค้าขณะอยู่ในระหว่างการขนส่งจนกระทั่งถึงท่าเรือปลายทาง
เว้นแต่ค่าใช้จ่าย และค่าธรรมเนียมนั้นได้กำหนดไว้เป็นของผู้ขายตามสัญญารับขน
และ
รับภาระค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าขึ้นจากเรือ รวมถึงค่าเรือลำเลียง ค่าธรรมเนียมท่าเรือ
เว้นแต่ว่าค่าใช้จ่ายและค่าธรรมเนียมนั้นจะรวมไว้ในบัญชีผู้ขายตามสัญญารับขน และ
รับภาระในค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นหากผู้ซื้อไม่ได้บอกกล่าวผู้ขายตามที่ระบุไว้ในข้อ
ข.๗
อันเกิดแก่สินค้านับตั้งแต่วันที่ตกลงหรือวันสิ้นสุดสำหรับระยะเวลาเพื่อการส่งสินค้าโดยมีข้อแม้ว่าสินค้านั้นได้มีการกำหนดไว้แน่นอนให้เป็นสินค้าตามสัญญา
รับภาระในค่าภาษี อากร
และค่าธรรมเนียมทั้งปวง
รวมทั้งค่าใช้จ่ายในการผ่านพิธีศุลกากร อันอาจถูกเรียกเก็บเพื่อการนำเข้า
และหากจำเป็นรวมถึงการส่งสินค้าผ่านประเทศอื่น เว้นแต่จะได้รวมอยู่ในระวางเรือตามสัญญารับขน
|
๗
การบอกกล่าวแก่ผู้ซื้อ
บอกกล่าวให้ผู้ซื้อในเวลาอันควรว่าสินค้าได้ส่งมอบตามข้อ ก.๔ แล้ว
และบอกกล่าวเรื่องอื่นๆ ที่จำเป็นเพื่อให้ผู้ซื้อสามารถปฏิบัติการที่จำเป็นตามปกติในการรับมอบสินค้า
|
๗
การบอกกล่าวแก่ผู้ขาย
กรณีผู้ซื้อเป็นผู้มีสิทธิกำหนดเวลาสำหรับทำการขนสินค้า และ/หรือเป็นผู้เลือกท่าเรือปลายทาง
ผู้ซื้อต้องบอกกล่าวให้ผู้ขายทราบถึงข้อมูลดังกล่าวในเวลาอันควร
|
๘
การพิสูจน์การส่งมอบ เอกสารการขนส่ง
หรือข้อความทางอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ได้เช่นเดียวกัน
จัดหาโดยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายและโดยมิชักช้าซึ่งเอกสารขนส่งสินค้า(Transport document) ตามปกติสำหรับท่าเรือปลายทางที่กำหนด
เอกสารดังกล่าว (เช่น
ใบตราส่งชนิดที่สามารถโอนเปลี่ยนมือได้ หรือ Sea Waybill ชนิดห้ามโอน
หรือเอกสารการขนส่งทางน้ำภายใน)
ต้องระบุสินค้าตามสัญญาลงวันที่ภายในระยะเวลาที่กำหนดสำหรับการส่งสินค้า
อันทำให้ผู้ซื้อสามารถเรียกร้องสินค้าได้จากผู้ขนส่งที่ท่าเรือปลายทาง
และเว้นแต่จะได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น
ทำให้ผู้ซื้อสามารถขายสินค้านั้นต่อไปในขณะที่สินค้าอยู่ในระหว่างการขนส่งโดยการโอนเอกสารให้แก่ผู้ซื้อรายต่อไป
(ใบตราส่งชนิดเปลี่ยนมือได้) หรือโดยการแจ้งแก่ผู้ขนส่ง
กรณีที่เอกสารการขนส่งออกเป็นต้นฉบับหลายฉบับต้องส่งให้แก่ผู้ซื้อทุกฉบับ
กรณีที่ตกลงสื่อสารกันโดยผ่านทางอิเล็กทรอนิกส์
เอกสารที่กล่าวถึงในวรรคก่อน อาจใช้ข้อความทาง Electronic Data Interchange (EDI) แทน
|
๘
การพิสูจน์การรับมอบเอกสารการขนส่ง
หรือข้อความทางอิเล็กทรอนิกส์ใช้ได้เช่นเดียวกัน
รับหลักฐานการขนส่งตามที่ระบุไว้ในข้อ ข้อ ก.๘
หากเอกสารนั้นถูกต้องตรงตามที่กำหนดไว้ในสัญญา
|
๙.
การตรวจ การหีบห่อ และทำเครื่องหมาย
รับภาระค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบซึ่งจำเป็นเพื่อส่งมอบสินค้าตาม ข้อ ก.๔
จัดหาโดยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายซึ่งการหีบห่อที่จำเป็นสำหรับการส่งสินค้าประเภทนั้น
ตามข้อมูลที่ผู้ขายได้รับแจ้งก่อนทำสัญญา
เว้นแต่ตามปกติทางการค้าสำหรับสินค้าประเภทที่ไม่ต้องบรรจุหีบห่อและทำเครื่องหมายหีบห่อไว้อย่างเหมาะสม
|
๙
การตรวจสินค้า การหีบห่อ และทำเครื่องหมาย
รับภาระค่าใช้จ่ายในการตรวจสินค้าก่อนบรรจุลงเรือ
ยกเว้นกรณีที่ทางราชการของประเทศผู้ส่งออกบังคับให้มีการตรวจ
|
๑๐
หน้าที่อื่น
ช่วยเหลือผู้ซื้อเมื่อผู้ซื้อร้องขอ
โดยผู้ซื้อเป็นผู้เสี่ยงภัยและเสียค่าใช้จ่ายเพื่อให้ได้มาซึ่งเอกสาร
หรือข้อความทางอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ได้อย่างเดียวกัน(ก.๘) ที่ออกหรือส่งในประเทศที่ทำการส่งมอบ
และ/หรือในประเทศถิ่นกำเนิดสินค้า ซึ่งผู้ซื้อต้องการเพื่อการส่งออก
และ/หรือนำเข้า และหากจำเป็นให้สินค้านั้น
ส่งผ่านประเทศต่างๆ
ด้วย
จัดหาตามที่ผู้ซื้อร้องขอซึ่งข้อมูลเกี่ยวกับการทำประกันภัยสินค้า
|
๑๐
หน้าที่อื่นๆ
รับภาระในค่าใช้จ่ายและค่าธรรมเนียมเพื่อให้ได้มาซึ่งเอกสาร
หรือข้อความทางอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ได้อย่างเดียวกันที่ได้กล่าวไว้ในข้อ ก.๑๐
และชำระคืนแก่ผู้ขายสำหรับค่าใช้จ่าย
และค่าธรรมเนียมที่เกิดขึ้นจากการช่วยเหลือดังกล่าว
|
ธงคำตอบ ข้อ ๓
การซื้อขายในเงื่อนไข CFR
ของ Incoterms 2000 ของ ICC หมายถึงว่า เป็นการซื้อขายที่ราคาสินค้ารวมถึงค่าขนส่งและค่าใช้จ่ายๆจนกระทั่งสินค้าไปถึงท่าเรือปลายทาง
โดยผู้ขายมีหน้าที่ติดต่อว่าจ้างผู้ขนส่งให้ขนส่งสินค้าไปจนถึงท่าเรือปลายทาง
และเป็นผู้ชำระค่าระวาง
และถือว่าผู้ขายได้ส่งมอบสินค้าแล้วเมื่อได้มีการนำสินค้าบรรทุกลงเรือสินค้าที่ท่าเรือต้นทาง
ความเสี่ยงภัยในการสูญหายหรือเสียหายของสินค้าโอนหรือตกแก่ผู้ซื้อเมื่อสินค้าข้ามพ้นกราบเรือที่ท่าเรือต้นทาง
กรณีตามปัญหาเป็นการซื้อขายสินค้าในเงื่อนไข CFR ของ Incoterms
2000 ของ ICC เมื่อปรากฏว่าสินค้าได้รับความเสียหายเนื่องจากน้ำทะเลเข้าไปในระวางเรือแสดงว่าความเสียหายของสินค้าเกิดขึ้นหลังจากที่ได้มีการนำสินค้าบรรทุกลงเรือแล้ว
ความเสี่ยงภัยในการสูญหายหรือเสียหายของสินค้าตกอยู่แก่ผู้ซื้อแล้ว
ความเสียหายของสินค้าที่เกิดขึ้นภายหลังนั้นจึงต้องตกเป็นพับแก่บริษัทสบาย
จำกัด และถือว่าบริษัทเฉินเปเปอร์ จำกัด ผู้ขายได้ปฏิบัติหน้าที่ในการส่งมอบสินค้าครบถ้วนแล้ว
จึงมีสิทธิเรียกให้บริษัทสบาย จำกัด ชำระค่าสินค้าได้
โดยบริษัทสบายไม่อาจอ้างว่าความเสียหายเกิดขึ้นเนื่องจากผู้ขนส่งที่ผู้ขายเป็นผู้ว่าจ้างเป็นผู้ทำให้สินค้าเสียหาย
ตามเงื่อนไขของ CFR ดังกล่าวข้างต้น
ธงคำตอบข้อ
๔ ใบตราส่งสินค้าทางทะเล เป็นเอกสารแสดงสิทธิในสินค้า
และเป็นหลักฐานสัญญาของบริษัทเรือที่จะขนส่งสินค้าทางเรือ ของประเทศส่งออกไปยังท่าเรือปลายทาง
CLEAN B/L คือใบตราส่งสินค้าที่บริษัทเรือไม่ได้บันทึกแจ้งข้อบกพร่องของสินสินค้า / หรือ การบรรจุหีบห่อ
NON-NEGOTIABLE
OR STRAIGHT B/L เป็นใบตราส่งสินค้าที่ยินยอมให้มีการส่งมอบให้แก่ผู้รับสินค้า
( CONSIGNER )ที่ระบุไว้เท่านั้น จะโอนให้ผู้อื่นมารับไม่ได้
ORDER B/L ใบตราส่งสินค้าที่ออก
โดยมีการส่งมอบสินค้าตามคำสั่ง (
ORDER ) ปกติตามคำสั่งของผู้ส่งสินค้าหรืออาจเป็นลอย ๆ
ซึ่งต้องมีการสลักหลังโดยผู้ส่งสินค้าเพื่อเป็นการโอนสิทธิ์ในสินค้าให้กับผู้ทรง ( HOLDER ) หรือผู้ที่ได้รับการโอนสิทธิ์ให้
โดยเจาะจงการสลักหลังใบตราส่งสินค้ามาถึงแล้วเท่านั้น
ORDER “
NOTIFY” B/L เหมือนกับใบตราส่งสินค้าชนิด “ ORDER” เพียงแต่เพิ่มข้อความในใบตราส่งสินค้า ว่าเมื่อสินค้าถึงเมืองท่าปลายทางแล้ว ตัวแทนบริษัทเรือที่มีเมืองท่าปลายทาง จะแจ้งให้กับผู้รับสินค้าทราบการแจ้งนี้ไม่ถือเป็นการโอนกรรมสิทธิ์
ในสินค้านั้นให้กับผู้รับแจ้ง
เพียงเป็นเรื่องแจ้งให้ทราบว่าสินค้ามาถึงแล้วเท่านั้น
เป็นตราสารแสดงสิทธิ์ของผู้ทรงและเปลี่ยนมือได้ (NEGOTIABLE INSTRUMANT) คือเป็นเอกสารแสดงสิทธิในสินค้าและโอนสิทธิต่อ
ๆ กันได้ BILL OF LADING นี้ยังแบ่งออกเป็น
“THROUGH” BILL OF LANDING เป็นใบตราส่งออกในกรณีที่การขนส่งทั้งทางบกและทางทะเล
ซึ่งระบุการขนส่งไว้ตลอดทาง ปกติผู้รับขนส่งคนแรกจะเป็นผู้ออกใบตราส่งชนิดนี้
“RECEIVED FOR SHIPMENT” BILL OF LANDING เป็นใบตราส่งสินค้าชนิดที่มีลักษณะเป็นเพียงสัญญาแสดงว่าได้รับการสินค้าไว้เพื่อจะทำการขนส่ง
แต่ยังไม่เป็นที่แน่นอนว่าสินค้าได้ขึ้นเรือลำที่ระบุไว้เป็นการเรียบร้อยแล้ว
“SHIPPED ON
BOARD” BILL OF LADING เป็นใบตราส่งซึ่งแสนดงว่าสินค้าได้ขึ้นเรือระวางเรือเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
“CHARTER PARTY” BILL OF LADING เป็นใบตราส่งที่ผู้รับขนได้เช่าเรือของผู้อื่นมารับทำการขนส่งสินค้าซึ่งระบุเงื่อนไขให้สัญญาขนส่งติดแยกจากใบตราส่งชนิดอื่น